Thời gian qua, huyện Đồng Văn đã có những giải pháp tích cực nhằm phát triển vùng trồng đậu tương hàng hóa; do vậy năng suất, sản lượng đậu tương của huyện tăng theo từng năm. Đặc biệt, trong vụ Hè - thu năm 2014, đã triển khai thực hiện chính sách trồng cây đậu tương gắn với đầu tư, tái đầu tư có thu hồi mang lại hiệu quả thiết thực, là cơ sở thực tiễn để nhân rộng ra các vụ sau.
Nhằm nâng cao trách nhiệm của người dân trong việc trồng, chăm sóc cây đậu tương và giảm dần cơ chế hỗ trợ, ý thức trông chờ vào Nhà nước, qua đó tăng giá trị thu được trên đơn vị canh tác, tạo việc làm và hạn chế tình trạng người dân tự do sang Trung Quốc làm việc. Vụ Hè - thu năm 2014, huyện Đồng Văn triển khai thực hiện trồng cây đậu tương gắn với đầu tư có thu hồi, cụ thể: Hỗ trợ 100% giá giống từ nguồn kinh phí thuộc các đề án, phương án, Chương trình 135 giai đoạn 2; đến cuối vụ thu hồi 50% giá giống hỗ trợ cho hộ tham gia trồng; thời gian thu hồi trong năm 2014. Quy mô hỗ trợ giống là 900 ha tại 19 xã, thị trấn, với số lượng giống hỗ trợ là 49.500 kg, tương đương 55 kg/ha; định mức hỗ trợ giống mới DT 84, DT 90 tối thiểu là 0,05 kg/hộ, tương đương trồng 100m2, tối đa không quá 55 kg, tương đương trồng 1ha. Trong đó, các xã Sủng Trái, Vần Chải, Lũng Thầu và một số thôn của xã Lũng Phìn sử dụng giống DT 84, DT 90; số xã, thị trấn còn lại sử dụng giống DT 84. Tổng kinh phí hỗ trợ giống là trên 1,7 tỷ đồng (thu hồi 50% giá giống vào cuối vụ, số kinh phí thu hồi là 885 triệu đồng, toàn bộ số tiền trên được nộp vào quỹ phát triển của thôn để tái đầu tư, cho vay theo quy định hiện hành).
Để triển khai hiệu quả chính sách trên, huyện Đồng Văn đã chỉ đạo các ngành chức năng như Phòng Nông nghiệp và PTNT, Trạm Khuyến nông, Bảo vệ thực vật, cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn đến thôn bản tuyên truyền, hướng dẫn người dân triển khai trồng đúng khung thời vụ, hướng dẫn quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc cây đậu tương; kiên quyết chỉ đạo khắc phục hiện tượng trồng không phân bón, trồng với mật độ quá dày, không chăm sóc tỉa, vun xới; bón phân đúng liều lượng, đúng thời kỳ sinh trưởng của cây. Cùng đó là tổ chức các lớp tập huấn cho các hộ, nhóm hộ; dự báo, dự tính và khuyến cáo, hướng dẫn nhân dân thường xuyên thăm đồng, sử dụng thuốc Bảo vệ thực vật, phòng, trừ sâu bệnh hại đúng cách...
Thông qua chính sách hỗ trợ đầu tư, diện tích đậu tương của huyện Đồng Văn tăng mạnh cả về năng suất và sản lượng. Trong năm 2014, toàn huyện đã có 2.578 ha đậu tương, đạt 103,1% so với Nghị quyết Đảng bộ huyện đề ra; năng suất bình quân đạt 12 tạ/ha, đạt 109,1% kế hoạch tỉnh giao; sản lượng đạt 3.093 tấn, so với kế hoạch tỉnh giao đạt 114,8%. Hiệu quả của chính sách mang lại là rất rõ cả về mặt kinh tế và xã hội, không những tiết kiệm được chi phí đầu tư, làm tăng hiệu quả sử dụng đất, tạo việc làm, thu nhập cho người dân mà còn cơ bản chuyển đổi được 100% giống mới có độ thuần cao với năng suất ổn định vào năm sau. Điều quan trọng hơn nữa là đã làm chuyển biến về nhận thức của người dân, tính trông chờ ý lại vào sự đầu tư của Đảng, Nhà nước trong vùng đồng bào dân tộc dần được khắc phục.
Hộ anh Mua Xè Sính, thôn Lũng Cẩm Trên, xã Sủng Là được hỗ trợ 20 kg giống theo hình thức đầu tư có thu hồi cho biết: “Đây là vụ đầu gia đình tôi thực hiện theo chương trình có thu hồi, được cán bộ của Phòng Nông nghiệp huyện hướng dẫn kỹ thuật, cách làm này giúp gia đình tôi có trách nhiệm, tự chủ hơn trong việc chăm sóc, thâm canh cây đậu tương; qua thu hoạch cho thấy năng suất tăng hơn so với năm 2013, lãi sau khi trừ chi phí là trên 13 triệu đồng. Với mức hỗ trợ 20 kg giống đậu tương, ngay khi thu hoạch gia đình tôi đã hoàn trả, nộp số tiền 200.000 đồng vào quỹ phát triển của thôn theo như cam kết ban đầu”.
Giống như gia đình anh Sính, hộ anh Lầu Chúa Cò, thôn Sà Lủng, xã Phố Cáo chia sẻ: Ngay khi họp thôn triển khai chính sách hỗ trợ giống đậu tương có thu hồi, gia đình tôi đã đăng ký ngay, thủ tục đăng ký rất nhanh gọn. Những vụ trước đây thường gieo trồng muộn hơn so với khung thời vụ, ít chăm sóc hơn nên năng suất đạt thấp, năm nay theo cam kết đã làm tốt hơn; việc hoàn trả số tiền đầu tư giống ban đầu cũng không khó khăn do đã có sản phẩm để bán. Đây là chính sách đã khuyến khích được nhiều hộ, nhóm hộ tham gia, mong muốn vụ Hè - thu sang năm huyện tiếp tục triển khai mở rộng thêm.
Có thể thấy rõ hiệu quả bước đầu trong thực hiện chủ trương, chính sách phát triển cây đậu tương gắn với đầu tư có thu hồi ở huyện Đồng Văn. Hy vọng trong những năm tiếp theo, trên cơ sở thực tiễn, điều kiện cụ thể của địa phương, huyện có thêm những chính sách, cách làm mới nhằm giúp người dân nâng cao thu nhập, từng bước vươn lên thoát nghèo và làm giàu.
Để triển khai hiệu quả chính sách trên, huyện Đồng Văn đã chỉ đạo các ngành chức năng như Phòng Nông nghiệp và PTNT, Trạm Khuyến nông, Bảo vệ thực vật, cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn đến thôn bản tuyên truyền, hướng dẫn người dân triển khai trồng đúng khung thời vụ, hướng dẫn quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc cây đậu tương; kiên quyết chỉ đạo khắc phục hiện tượng trồng không phân bón, trồng với mật độ quá dày, không chăm sóc tỉa, vun xới; bón phân đúng liều lượng, đúng thời kỳ sinh trưởng của cây. Cùng đó là tổ chức các lớp tập huấn cho các hộ, nhóm hộ; dự báo, dự tính và khuyến cáo, hướng dẫn nhân dân thường xuyên thăm đồng, sử dụng thuốc Bảo vệ thực vật, phòng, trừ sâu bệnh hại đúng cách...
Thông qua chính sách hỗ trợ đầu tư, diện tích đậu tương của huyện Đồng Văn tăng mạnh cả về năng suất và sản lượng. Trong năm 2014, toàn huyện đã có 2.578 ha đậu tương, đạt 103,1% so với Nghị quyết Đảng bộ huyện đề ra; năng suất bình quân đạt 12 tạ/ha, đạt 109,1% kế hoạch tỉnh giao; sản lượng đạt 3.093 tấn, so với kế hoạch tỉnh giao đạt 114,8%. Hiệu quả của chính sách mang lại là rất rõ cả về mặt kinh tế và xã hội, không những tiết kiệm được chi phí đầu tư, làm tăng hiệu quả sử dụng đất, tạo việc làm, thu nhập cho người dân mà còn cơ bản chuyển đổi được 100% giống mới có độ thuần cao với năng suất ổn định vào năm sau. Điều quan trọng hơn nữa là đã làm chuyển biến về nhận thức của người dân, tính trông chờ ý lại vào sự đầu tư của Đảng, Nhà nước trong vùng đồng bào dân tộc dần được khắc phục.
Hộ anh Mua Xè Sính, thôn Lũng Cẩm Trên, xã Sủng Là được hỗ trợ 20 kg giống theo hình thức đầu tư có thu hồi cho biết: “Đây là vụ đầu gia đình tôi thực hiện theo chương trình có thu hồi, được cán bộ của Phòng Nông nghiệp huyện hướng dẫn kỹ thuật, cách làm này giúp gia đình tôi có trách nhiệm, tự chủ hơn trong việc chăm sóc, thâm canh cây đậu tương; qua thu hoạch cho thấy năng suất tăng hơn so với năm 2013, lãi sau khi trừ chi phí là trên 13 triệu đồng. Với mức hỗ trợ 20 kg giống đậu tương, ngay khi thu hoạch gia đình tôi đã hoàn trả, nộp số tiền 200.000 đồng vào quỹ phát triển của thôn theo như cam kết ban đầu”.
Giống như gia đình anh Sính, hộ anh Lầu Chúa Cò, thôn Sà Lủng, xã Phố Cáo chia sẻ: Ngay khi họp thôn triển khai chính sách hỗ trợ giống đậu tương có thu hồi, gia đình tôi đã đăng ký ngay, thủ tục đăng ký rất nhanh gọn. Những vụ trước đây thường gieo trồng muộn hơn so với khung thời vụ, ít chăm sóc hơn nên năng suất đạt thấp, năm nay theo cam kết đã làm tốt hơn; việc hoàn trả số tiền đầu tư giống ban đầu cũng không khó khăn do đã có sản phẩm để bán. Đây là chính sách đã khuyến khích được nhiều hộ, nhóm hộ tham gia, mong muốn vụ Hè - thu sang năm huyện tiếp tục triển khai mở rộng thêm.
Có thể thấy rõ hiệu quả bước đầu trong thực hiện chủ trương, chính sách phát triển cây đậu tương gắn với đầu tư có thu hồi ở huyện Đồng Văn. Hy vọng trong những năm tiếp theo, trên cơ sở thực tiễn, điều kiện cụ thể của địa phương, huyện có thêm những chính sách, cách làm mới nhằm giúp người dân nâng cao thu nhập, từng bước vươn lên thoát nghèo và làm giàu.
