Đồng Văn là huyện miền núi biên giới, có vị trí chiến lược quan trọng về quân sự, quốc phòng trên tuyến địa đầu của Tổ quốc. Những năm qua, Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang huyện đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác quốc phòng, quân sự, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, góp phần giữ vững chủ quyền biên giới quốc gia và bảo đảm quốc phòng, an ninh trên địa bàn. Để làm được điều đó, một trong những giải pháp mang tính đột phá của huyện là xây dựng các chi bộ quân sự xã, thị trấn vững mạnh, hoạt động có hiệu quả, bảo đảm đủ sức làm tham mưu cho cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quốc phòng, quân sự ở địa phương.

Tuy nhiên, với đặc thù của một huyện miền núi, biên giới, điều kiện kinh tế - xã hội, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, nên việc xây dựng cơ cấu, thành phần trong chi bộ quân sự xã ở một số cơ sở chưa bảo đảm; chất lượng công tác xây dựng chi bộ có mặt chưa cao, chưa vững chắc. Thực hiện quy chế làm việc của cấp ủy, chi bộ, quy chế phối hợp với các tổ chức ở địa phương còn lúng túng; công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện và tạo nguồn phát triển đảng viên ở một số chi bộ có lúc chưa chặt chẽ, chưa đạt chỉ tiêu đề ra; vai trò tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự của một số chi bộ quân sự hiệu quả chưa cao, v.v...

 Từ thực trạng đó, thực hiện Hướng dẫn số 35-HD/BTCTW, ngày 15 tháng 10 năm 2009 của Ban Tổ chức Trung ương về tổ chức và hoạt động của Chi bộ Quân sự xã, phường, thị trấn (gọi tắt là Chi bộ Quân sự); Ban Thường vụ Huyện ủy Đồng Văn đã chỉ đạo quán triệt về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc tổ chức và hoạt động của Chi bộ Quân sự đến từng cấp ủy, chính quyền, đoàn thể và cán bộ, đảng viên trong lực lượng vũ trang huyện. Từ đó, cấp ủy, chính quyền và hệ thống chính trị các cấp đã xác định rõ hơn vai trò, trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương và công tác tổ chức xây dựng Đảng ở cơ sở, trong đó có Chi bộ Quân sự.

Đến nay, 100% xã, thị trấn của Huyện có chi bộ quân sự, trong đó có 42,1% chi bộ quân sự có chi uỷ. Các chi bộ quân sự được thành lập theo đúng Điều lệ Đảng, hướng dẫn của trên; chế độ, nền nếp sinh hoạt được duy trì và thực hiện nghiêm túc, nghị quyết lãnh đạo luôn bám sát đặc điểm, nhiệm vụ chính trị của địa phương. Thông qua sinh hoạt chi bộ, các đảng viên bàn bạc, thống nhất, phân công cá nhân phụ trách, bảo đảm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với nhiệm vụ quốc phòng, quân sự, xây dựng lực lượng vũ trang ở cơ sở. Công tác phát triển đảng viên trong lực lượng vũ trang huyện có bước chuyển biến mới, tỷ lệ đảng viên trong dân quân tự vệ là 21,6%, lực lượng dự bị động viên là 11,34%. Hằng năm, có trên 90% đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên.

Đặc biệt, các chi bộ quân sự đã phát huy tốt vai trò tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác quốc phòng, quân sự, nâng cao chất lượng tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ, huấn luyện, xây dựng làng, xã chiến đấu vững chắc. Tham gia, phối hợp với các lực lượng trong đấu tranh phòng chống âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, phòng chống thiên tai, dịch bệnh; phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo và làm công tác vận động quần chúng, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc, giữ vững ổn định chính trị - xã hội trên địa bàn.

Điểm nổi bật trong hoạt động của Chi bộ Quân sự là: Lãnh đạo thực hiện tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên, lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên, hoàn thành các chỉ tiêu về xây dựng lực lượng, duy trì nghiêm chế độ sẵn sàng chiến đấu, tham mưu thực hiện tốt công tác huấn luyện, diễn tập, hội thi, hội thao, tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới, giúp dân khắc phục hậu quả thiên tai, đặc biệt là thực hiện tốt nhiệm vụ phối hợp phòng, chống dịch bệnh Covid-19; phối hợp với Công an tuần tra, kiểm soát, giữ vững tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, góp phần xây dựng và củng cố nền quốc phòng toàn dân, gắn với thế trận an ninh nhân dân ngày càng vững chắc; tham mưu cho Hội đồng nghĩa vụ quân sự cùng cấp thực hiện chặt chẽ các khâu, các bước trong công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ, tổ chức giao quân đạt chỉ tiêu, chất lượng đảm bảo, thực hiện tốt chính sách hậu phương quân đội đối với gia đình quân nhân tại ngũ.

        DQTV phối hợp cùng các lực lượng giúp dân khắc phục hậu quả thiên tai

Chi bộ Quân sự thường xuyên được củng cố, kiện toàn chi ủy, chi bộ; thành phần đảng viên trong Chi bộ Quân sự thực hiện đúng theo quy định, thực hiện tốt chủ trương Bí thư Đảng ủy làm Bí thư Chi bộ, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự xã, thị trấn làm Phó Bí thư Chi bộ Quân sự. Duy trì thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, đảng viên và chất lượng sinh hoạt đảng, nhất là nâng cao chất lượng sinh hoạt thường kỳ, sinh hoạt chuyên đề. Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII, XIII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Thực hiện tốt công tác tạo nguồn kết nạp đảng viên mới; đến nay, toàn huyện tỷ lệ đảng viên trong lực lượng dân quân tự vệ đạt 30,27%, dự bị động viên đạt 16,18%. Công tác kiểm tra, giám sát đảng viên thực hiện chặt chẽ, đúng quy trình. Tập trung xây dựng Chi bộ Quân sự thật sự trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, gắn với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện. Hằng năm tiến hành đánh giá chất lượng Chi bộ Quân sự có 100% chi bộ hoàn thành tốt và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Để tiếp tục củng cố, hoàn thiện mô hình tổ chức, nâng cao chất lượng, hiệu quả và phát huy tốt vai trò của Chi bộ Quân sự xã, thị trấn ở địa phương cao nguyên đá Đồng Văn trong thời gian tới, cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm:

Thứ nhất, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy các cấp, thường xuyên hướng dẫn, kiểm tra của cơ quan chức năng trong tổ chức và hoạt động của chi bộ quân sự xã. Tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm Hướng dẫn số 35-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương và các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về dân quân tự vệ và lực lượng dự bị động viên trong tình hình mới.

Đây là vấn đề quan trọng, quyết định đến phương hướng, chất lượng, hiệu quả và hoạt động của chi bộ quân sự các xã, thị trấn trên địa bàn huyện. Do đó, cấp ủy các cấp thuộc Đảng bộ Quân sự huyện cần tiếp tục quán triệt và thực hiện có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về tổ chức và hoạt động của chi bộ quân sự. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ, đảng viên của chi bộ quân sự về sự cần thiết, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và các mối quan hệ công tác của chi bộ quân sự xã, thị trấn. Đồng thời, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo duy trì có nền nếp chế độ và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi ủy, chi bộ định kỳ theo quy định; thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, phát huy dân chủ, đề cao tự phê bình và phê bình trong tổ chức, sinh hoạt; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy cấp trên và của cơ quan chức năng các cấp để kịp thời phát hiện và xử lý những vấn đề nảy sinh, giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật Đảng, tăng cường hiệu lực, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của chi bộ quân sự.

Thứ hai, Kịp thời củng cố, kiện toàn cấp ủy, chi bộ quân sự xã, thị trấn đúng cơ cấu, thành phần, đảm bảo đủ về số lượng, chất lượng tốt và phù hợp với thực tiễn cơ sở, các Chi bộ Quân sự phải phát huy tốt vai trò chủ trì, tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền cùng cấp ban hành các chỉ thị, nghị quyết, kế hoạch lãnh đạo, chỉ đạo công tác quốc phòng, quân sự địa phương, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên phù hợp với tình hình mới.

Đây là vấn đề có tính nguyên tắc và là cơ sở, nền tảng để chi bộ quân sự xã, thị trấn nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Do đó, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp tăng cường công tác bồi dưỡng, rèn luyện nâng cao chất lượng đội ngũ bí thư, phó bí thư, chi ủy viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất, năng lực toàn diện, phương pháp, tác phong công tác sâu sát với địa bàn, cơ sở, nhất là kỹ năng cụ thể hóa và tổ chức thực hiện có hiệu quả chủ trương của Đảng, nghị quyết, chỉ thị của cấp trên về quốc phòng, quân sự; công tác lãnh đạo quản lý, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, lực lượng dự bị động viên; xây dựng chi bộ quân sự trong sạch, vững mạnh gắn với xây dựng ban chỉ huy quân sự xã, thị trấn vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”; xây dựng cơ sở chính trị địa phương vững mạnh.

Thứ tư, Giải quyết tốt mối quan hệ công tác, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của chi bộ quân sự  xã, thị trấn. nâng cao năng lực lãnh đạo của Chi bộ Quân sự, gắn toàn bộ hoạt động lãnh đạo của Chi bộ Quân sự vào chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới, phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc, xây dựng đời sống văn hóa mới ở khu dân cư.

 Đây là nội dung quan trọng đảm bảo cho chi bộ quân sự xã, thị trấn thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ; chủ động trong công tác, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự và xây dựng lực lượng vũ trang ở cơ sở. Đồng thời, giúp cho cấp ủy phát huy tốt nhất vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ chủ chốt, nhất là bí thư, phó bí thư chi bộ, phân công nhiệm vụ rõ ràng, hợp lý, tránh chồng chéo; hạn chế tối đa những thiếu sót, bất cập về cơ cấu, thành phần, chế độ sinh hoạt và nội dung lãnh đạo. Do đó, cán bộ chủ trì; đảng ủy quân sự huyện cần cử cán bộ có kinh nghiệm về công tác xây dựng Đảng ở cơ sở xuống trực tiếp hướng dẫn việc tổ chức và hoạt động của chi bộ quân sự xã, thị trấn. Tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn cho bí thư, phó bí thư, chi ủy viên chi bộ quân sự về chức năng, nhiệm vụ, chế độ sinh hoạt; xây dựng, ban hành nghị quyết lãnh đạo, xây dựng quy chế làm việc của cấp ủy, quy chế hoạt động của chi bộ, quy chế giải quyết mối quan hệ giữa chi bộ quân sự với đảng ủy xã, thị trấn, đảng ủy quân sự, cơ quan chính trị cấp trên chặt chẽ, đúng quy định. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các chi bộ quân sự để kịp thời phát hiện và xử lý những vấn đề nảy sinh, nhất là những vướng mắc về cơ cấu cấp ủy, thành phần đảng viên, kinh phí hoạt động,... khắc những hạn chế, bất cập nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của chi bộ quân sự.

Thứ năm, Quan tâm thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và tạo nguồn đảng viên cho chi bộ quân sự  xã, thị trấn; trước hết là các cấp ủy viên, bí thư, phó bí thư, triển khai thực hiện tốt các phương án chiến đấu phòng thủ, kế hoạch sẵn sàng chiến đấu và làm tốt công tác vận động quần chúng, xây dựng thế trận lòng dân ngày càng vững chắc.

 Để làm được điều này, đảng ủy quân sự huyện chủ động phối hợp với đảng ủy xã, thị trấn tiến hành rà soát đội ngũ đảng viên, chuẩn bị nhân sự chức danh chủ chốt của ban chỉ huy quân sự xã, thị trấn. Trên cơ sở đó tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương làm tốt công tác kết hợp giữa đào tạo, bồi dưỡng tại chỗ với gửi đi học tập, bồi dưỡng tập trung tại các cơ sở đào tạo của Quân đội và địa phương; khuyến khích các đảng viên tự học, tự rèn, đảm bảo các đảng viên có đủ tiêu chí để bố trí vào các chức danh chỉ huy trưởng, chính trị viên phó của ban chỉ huy quân sự xã, thị trấn. Đảm bảo 100% bí thư, phó bí thư chi bộ quân sự đều được bồi dưỡng về nghiệp vụ công tác đảng, nghiệp vụ công tác quân sự địa phương; 100% chỉ huy trưởng ban chỉ huy quân sự xã, thị trấn đều có trình độ trung cấp quân sự, trung cấp chính trị trở lên, tham gia cấp ủy cùng cấp, được tín nhiệm bầu làm phó bí thư chi bộ quân sự, có đủ trình độ, năng lực thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Tích cực, chủ động trong công tác phát triển đảng viên mới, tăng cường bổ sung những đảng viên trẻ, có kiến thức quân sự, nhận thức chính trị tốt vào lực lượng dân quân tự vệ để tăng cường số lượng, chất lượng đảng viên trong các chi bộ quân sự góp phần quan trọng nâng cao chất lượng hoạt động của chi bộ quân sự xã, thị trấn đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Nhằm thực hiện tốt hai nhiệm vụ chiến lược trong tình hình mới, chủ động xử lý những vấn đề “nóng” phát sinh từ cơ sở, vấn đề đặt ra là cấp ủy, chính quyền địa phương phải thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt nhiệm vụ công tác quốc phòng, quân sự địa phương, trong đó quan tâm chỉ đạo xây dựng và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Chi bộ Quân sự là việc làm có ý nghĩa thiết thực và đặc biệt quan trọng./.